Loon

Hoeveel loon krijgt een werknemer? 
Tot en met de leeftijd van twintig jaar worden werknemers op basis van hun leeftijd ingedeeld in een bepaalde loonschaal. Vanaf 21 jaar worden werknemers in treden ingedeeld. Volgens welke trede een werknemer binnen een functiegroep betaald wordt, hangt af van zijn beoordeling of ervaring. 

De werkgever verhoogt het loon jaarlijks met één of meer treden tot de werknemer het maximum van zijn functiegroep heeft bereikt, maar alleen als de werknemer volgens het bij de werkgever geldende beoordelingssysteem voldoende functioneert (artikel 17 van de cao). 

Als de werkgever geen beoordelingsgesprekken volgens een beoordelingssysteem voert, verhoogt hij het loon ieder jaar op 1 januari met een trede. De werkgever verhoogt het loon alleen als de werknemer voor het moment van verhoging langer dan een half jaar in dezelfde trede van de salarisschaal heeft gezeten. Bij het indelen in een trede, tellen ook de ervaringsjaren van een werknemer bij een vorige werkgever mee, zolang het gaat om dezelfde functie.

Wat is overwerk? 
De werkgever mag in bijzondere situaties aan de werknemer vragen om over te werken. Met overwerken wordt dan bedoeld dat de werknemer langer werkt dan de fulltime werkweek die hoort bij het bedrijf waar de werknemer werkt (artikel 46 van de cao).

Voorbeeld: Een werknemer werkt parttime bij bedrijf X voor 32 uur. Bij bedrijf X geldt een fulltime werkweek van 40 uur. Indien deze werknemer eenmalig 36 uur in een week heeft gewerkt, dan geldt dit niet als overwerk. Pas na 40 uur wordt het aangemerkt als overwerk.

Krijgt een werknemer toeslag als hij op zaterdag of zondag werkt?
Als een werknemer op zaterdag overwerkt, krijgt hij een toeslag van 50% (artikel 40 van de cao).
Als een werknemer op zondag werkt dan krijgt de werknemer een toeslag van 100% (artikel 41 van de cao).

Wat is de toeslag als een werknemer op een feestdag werkt?
Als een werknemer op een feestdag moet werken, dan krijgt hij een toeslag van 200%. De werkgever betaalt dan dus 300% van het loon (artikel 43 van de cao).

Staat er in de cao een vergoeding voor woon-werkverkeer?
De cao geeft recht op een reiskostenvergoeding woon-werkverkeer voor enkele reizen tussen de 10 en 30 kilometer. De reiskostenvergoeding bedraagt € 0,23 per gereisde kilometer (mits fiscaal toegestaan). Je berekent dat als volgt:

• Werknemer A: reisafstand is 5 kilometer. Deze werknemer heeft geen recht op een reiskostenvergoeding.
• Werknemer B: reisafstand is 15 kilometer. Deze werknemer heeft recht op een reiskostenvergoeding van: 15 km * 2 * 0,23 = € 6,90 per dag.
• Werknemer C: reisafstand is 35 kilometer. Deze werknemer heeft tot 30 kilometer recht op een reiskostenvergoeding van: 30 km * 2 * 0,23 = € 13,80 per dag. Dit is dus de maximale verplichte reiskostenvergoeding. Voor de overige 5 kilometer ontvangt de werknemer geen reiskostenvergoeding.

Krijgt een werknemer zijn reisuren vergoed als hij naar een klus rijdt?
Ten aanzien van de reisuren vanuit huis naar de klus en andersom, hoeft de werkgever alleen de uren te betalen die bovenop de normale reistijd voor het woon- werkverkeer van werknemer komen. De reisuren vanaf het werk naar de klus en andersom moeten daarentegen wel worden doorbetaald door de werkgever (artikel 30 lid 1 van de cao). Er worden echter geen toeslagen betaald voor de reisuren. 

Welke vergoeding krijgt een werknemer wanneer hij zelf gereedschap en kleding koopt?
De werkgever zorgt voor kleding en gereedschap voor het werk. Moet de werknemer zelf kleding en gereedschap kopen en onderhouden, dan krijg de werknemer een vergoeding per gewerkte week (artikel 32 van de cao). 

Per 1 januari 2024 is de vergoeding voor gereedschap € 2,62 per week en de vergoeding voor kleding € 2,45 per week. Deze vergoedingen worden jaarlijks met ingang van 1 januari verhoogd met de producentenprijsindex.

Verlof 

Hoeveel vakantiedagen krijgt een werknemer? 
Werknemers bouwen jaarlijks twintig wettelijke vakantiedagen op en vier bovenwettelijke vakantiedagen op bij een voltijd dienstverband (artikel 49 van de cao). Als een werknemer parttime werkt, dan krijgt de werknemer de vakantiedagen naar verhouding. 

Komt een werknemer na 1 januari in dienst? Dan krijgt de werknemer alleen vakantiedagen over de periode waarin de werknemer dat jaar in dienst is.

Heeft een werknemer recht op extra vakantiedagen vanwege zijn leeftijd? 
Afhankelijk van de leeftijd en het geboortejaar heeft een werknemer recht op extra vakantiedagen (artikel 48 van de cao). De extra dagen worden naar verhouding toegekend vanaf het moment dat de werknemer jarig is.

Vanaf 55 jaar heeft een werknemer mogelijk recht op extra vakantiedagen. Hoeveel extra dagen de werknemer krijgt, is afhankelijk van zijn geboortejaar. Zie het volledige schema hieronder:

Als een werknemer zestig jaar wordt, krijg hij zes extra vakantiedagen. Daarna krijgt de werknemer er elk jaar een dag bij tot een maximum van tien extra dagen.

Wanneer vervallen niet opgenomen vakantiedagen? 
De wettelijke vakantiedagen hebben een vervaltermijn van zes maanden en moeten vóór 1 juli van het daaropvolgende jaar zijn opgenomen. Daarna vervallen deze dagen, tenzij de werknemer redelijkerwijs niet in staat was om ze op te nemen. In dat geval geldt de verjaringstermijn van vijf jaar.

Bovenwettelijke vakantiedagen hebben een verjaringstermijn van vijf jaar na het kalenderjaar waarin de bovenwettelijke vakantiedagen zijn opgebouwd. 

Hoeveel roostervrije dagen (atv) krijgt een werknemer jaarlijks? 
Hoeveel roostervrije dagen een werknemer jaarlijks krijgt, hangt af van de fulltime werkweek die binnen het bedrijf geldt (artikel 34 van de cao):

Op hoeveel roostervrije dagen heeft een werknemer recht die parttime werkt?
Het aantal roostervrije dagen waar een parttimer jaarlijks recht op heeft, dient naar verhouding berekend te worden (artikel 34 van de cao). Daarbij geldt dat het aantal roostervrije dagen bij de fulltime week die geldt binnen het bedrijf als uitgangspunt. 

Voorbeeld: binnen het bedrijf geldt een fulltime werkweek van veertig uur, wat betekent dat fulltime werknemers recht hebben op negentien roostervrije dagen. Een werknemer werkt parttime 32 uur. Hij heeft naar verhouding dus recht op 19 * 32 / 40 = 15,2 roostervrije dagen.

Wanneer komen roostervrije dagen te vervallen?
Aan het eind van ieder kalenderjaar komen de roostervrije dagen te vervallen. Dat is ook het geval wanneer de arbeidsovereenkomst eindigt en de werknemer nog roostervrije dagen heeft.

Worden de roostervrije dagen uitbetaald bij einde dienstverband? 
Als de werknemer nog roostervrije tijd over heeft bij einde dienstverband, dan krijgt de werknemer geen geld van de werkgever (artikel 34 lid 7 van de cao). De roostervrije uren vervallen. Dit geldt ook voor roostervrije tijd die is ingepland ná de datum waarop de arbeidsovereenkomst stopt.

Wanneer krijgt een werknemer betaald verlof? 
De werknemer heeft in een aantal situaties recht op betaald verlof. De werkgever betaalt dan het inkomen door. Het inkomen wordt alleen betaald over dagen waarop de werknemer normaal gesproken moet werken. 

In artikel 58 van de cao staat in welke situaties een werknemer recht heeft op 1 of meerdere dagen betaald verlof. Dit is in elk geval, maar niet uitsluitend in de onderstaande situaties: 

• Huwelijk van (schoon)ouders, broer, zus, zwager, schoonzus of (stief, pleeg of klein)kind (een dag)
• 25 of 40 jaar huwelijksjubileum (een dag)
• Bij aanwezigheid van de werknemer op het 25, 40, 50 of 60 jaar huwelijksjubileum van zijn/haar (schoon)ouders (een dag)
• Bij ondertrouw (een dag)
• Bij zijn/haar huwelijk (twee dagen)
• Overlijden van partner, (schoon)ouders of (stief of pleeg)kind met wie de werknemer in huis woont (dag vanaf overlijden tot en met crematie/begrafenis)
• Overlijden van (schoon of stief)ouders, schoonzoon of -dochter,  (stief of pleeg)kind met wie de werknemer niet in huis woont (dag na overlijden én de dag van crematie/begrafenis)
• Overlijden van een familielid van werknemer of zijn/haar partner waarbij het gaat om een: broer, zus, zwager, schoonzus, oma, opa of kleinkind (een dag om naar de crematie of begrafenis te gaan)

Naast deze vormen van bijzonder betaald verlof in de cao bestaan er ook zijn er nog wettelijke verlofregelingen, zoals bijvoorbeeld het ouderschapsverlof en kort- en langdurig zorgverlof.

Krijgt een werknemer betaald verlof bij een bezoek aan de tandarts, dokter of fysiotherapeut?
Als de werknemer onder werktijd naar de tandarts, de dokter of fysiotherapeut moet, gelden volgende regels (artikel 59 van de cao): 

• Woont de werknemer binnen tien kilometer van het bedrijf? Dan betaalt de werkgever het inkomen door van maximaal anderhalf uur gemiste werktijd. Woont de werknemer verder dan tien kilometer van het bedrijf? Dan betaalt de werkgever het inkomen door van maximaal twee-en-een-half uur gemiste werktijd.
• Verwijst de dokter de werknemer door naar een medisch specialist? Dan betaalt de werkgever het inkomen door van maximaal één gemiste werkdag.
• Moet de werknemer naar de tandarts omdat hij een kunstgebit, prothesen kronen of bruggen krijgt? Danbetaalt de werkgever het inkomen door van alle uren die de werknemer hierdoor niet kan werken.
• Wil de werkgever dat werknemer naar de bedrijfsarts gaat of dat werknemer een medische keuring krijgt? Dan betaalt de werkgever het inkomen door van alle uren die de werknemer hierdoor niet kan werken. De werkgever moet dan ook een vergoeding van de reiskosten betalen. Hoe de werkgever dat moet doen, staat in artikel 31 van de cao.

Er is geen maximum bepaald voor een bezoek aan de specialist, dokter, tandarts of fysiotherapeut. De werkgever betaalt alleen het inkomen als de afspraak niet buiten werktijd kon worden gemaakt. De werknemer moet wel ervoor zorgen dat de afspraak zo dicht mogelijk aan het begin of einde van de werkdag wordt gemaakt. 

Is Bevrijdingsdag een feestdag?
Één keer in de vijf jaar is Bevrijdingsdag een nationale feestdag (artikel 43 lid 1 van de cao). De eerstvolgende keer is dat in 2025. 

Wat is de 58+ regeling? 
Wanneer een werknemer 58 jaar of ouder is, mag hij/zij 20% van zijn arbeidsduur minder gaan werken (artikel 37 van de cao). Zo mag een werknemer bijvoorbeeld vier dagen gaan werken in plaats van vijf. Ook wanneer een werknemer al een werkweek heeft van vier dagen, mag hij/zij minder uren gaan werken. Het moet wel passen binnen het rooster van het bedrijf. 

De werknemer kan 20% minder gaan werken door vrije dagen te gebruiken. De werknemer kan de volgende vrije dagen gebruiken die hij nog heeft:

• vakantiedagen
• extra dagen die de werknemer krijgt vanwege zijn leeftijd
• roostervrije dagen die nog niet zijn ingepland (roostervrije dagen die voor het hele bedrijf gelden kunnen niet worden gebruikt)

Indien de werknemer te weinig vrije dagen heeft om minder te gaan werken, dan kan de werknemer vrije dagen of uren bijkopen. De werknemer heeft dan op die dagen of uren onbetaald verlof. 

Als een werknemer dagen of uren koopt om een kortere werkweek te realiseren, dan krijgt de werknemer minder loon en bouwt hij minder pensioen op. Het pensioenfonds compenseert 20% van de totale premie die werknemer en werkgever betaalde voorafgaand aan het ingaan van de 58+ regeling.

Ziekte 

Wat gebeurt er met het loon als de werknemer ziek wordt?
De werkgever betaalt tijdens ziekte van de werknemer het loon door (inclusief vaste toeslagen). In het eerste jaar dat de werknemer ziek is, betaalt de werkgever 100% van het inkomen door (artikel 84 van de cao). Het inkomen is het brutoloon inclusief de toeslagen die de werknemer gemiddeld in de dertien weken daarvoor heeft ontvangen.

Let op: Er hoort wel een maximumbedrag bij het doorbetalen van het inkomen van de werknemer. Voor het berekenen van het maximumbedrag gebruikt de werkgever het maximum dagloon van de Wet financiering sociale verzekeringen. 

Hoeveel loon krijgt de werknemer in het tweede ziektejaar? 
De werknemer ontvangt in het tweede ziektejaar 70% van het inkomen (artikel 85 van de cao). 

Let op: Er hoort wel een maximumbedrag bij het doorbetalen van het inkomen van de werknemer. Voor het berekenen van het maximumbedrag gebruikt de werkgever het maximum dagloon van de Wet financiering sociale verzekeringen. 

Wanneer de werknemer in het tweede ziektejaar gedeeltelijk arbeidsongeschikt is, dan betaalt de werkgever 100% van de uren die de werknemer wel werkt. Voor de uren die de werknemer niet kan werken, betaalt de werkgever in het tweede ziektejaar 70% van het inkomen. 

Hoeveel vakantiedagen bouwt een zieke werknemer op?
Zieke werknemers bouwen net zoveel vakantiedagen op als hun gezonde collega’s.

Werknemer is ziek op een roostervrije dag. Komt deze dag te vervallen? 
Als een werknemer ziek is op een vakantiedag of roostervrije dag die hij zelf heeft ingepland, dan mag de werknemer deze dag op een later moment inhalen. Wanneer de werknemer ziek is op een roostervrije dag die door de werkgever is ingepland, dan mag de werknemer deze dag niet op een later moment inhalen (art. 34 lid 5 van de cao).

Werknemer wordt tijdens zijn vakantie ziek. Komen deze vakantiedagen te vervallen?
Als een werknemer ziek wordt tijdens zijn vakantie, dan moet hij zich ziek melden bij de werkgever.

Na de vakantie moet de werknemer contact opnemen met zijn werkgever en moet hij een medische verklaring van een arts aan de bedrijfsarts kunnen verstrekken (artikel 7 bijlage 5 van de cao).

Heeft de werknemer zich op tijd ziekgemeld en stelt de bedrijfsarts vast dat de werknemer ziek is, dan krijgt de werknemer de vakantiedagen waarop hij ziek was weer terug (artikel 55 van de cao). Deze kan de werknemer op een later moment alsnog opnemen.

BBL-leerlingen

Hoeveel uur per week is een BBL-leerling in dienst?
Een BBL-leerling werkt vier dagen per week en gaat één dag per week naar school. De dag dat de werknemer naar school gaat, geldt als gewone werkdag (artikel 75 van de cao). Dit betekent dat de werkgever verplicht is het loon over deze dag te betalen. Een BBL-leerling heeft dus een arbeidsovereenkomst voor vijf dagen per week.

Wanneer de werknemer niet naar school hoeft, omdat de school bijvoorbeeld vanwege vakantie gesloten is dan is de werknemer verplicht om te gaan werken. 

Bouwt een BBL-leerling verlof op over de dagen dat hij naar school gaat?
Ja, over de dagen dat een BBL-leerling naar school gaat, bouwt hij ook vakantiedagen en roostervrije dagen op (artikel 75 lid 3 van de cao). 

In welke functiegroep wordt een werknemer die de BBL-opleiding volgt ingedeeld?
De werknemer die de Basisberoepsopleiding niveau 2 of de Vakopleiding niveau 3 via de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) doet, wordt doorgaans in functiegroep B1 ingedeeld. 

Bouwt een BBL-leerling pensioen op?
Een BBL-leerling bouwt pas pensioen op vanaf de leeftijd dat pensioenopbouw mogelijk is. Op dit moment is dat vanaf 18 jaar.